De hele dag door stellen we vragen. Wanneer komt de bus? Wat ga ik vanavond eten? … Wanneer je echter gericht vragen wilt stellen doe je dat aan de hand van een interview. Niet alleen journalisten houden interviews op de radio en TV, maar ook op de werkvloer komt dit gespreksmodel voor. Denk maar aan een selectie- of exitinterview, of een interview als dataverzamelingsmethode in een onderzoek. In deze blog zullen we het hebben over mondelinge interviews, later volgt een blog over schriftelijke interviews en enquêtes.
Wat eigen is aan een interview is dat het onderwerp en doel van het vraaggesprek van tevoren zijn vastgelegd. De interviewer heeft zich al volledig voorbereid, informatie opgezocht over de geïnterviewde en een vragenlijst opgesteld. Maar hoe stel je nu een goed interview op?
De eerste stap is om het interview aan te vragen en informatie op te zoeken over de geïnterviewde, de persoon die je wilt interviewen. Je bepaalt hoe en waar je jouw interview gaat houden zodat je de juiste voorbereidingen kan treffen. Een mondeling interview kan immers naast face-to-face ook telefonisch gebeuren of online via Skype bijvoorbeeld.
Een mondeling interview biedt vele voordelen. Je hebt weinig beperkingen; je kan immers open vragen stellen en dieper op de gesprekstof ingaan door door te vragen. Een open vraag geeft de mogelijkheid tot onvoorziene antwoorden, terwijl een gesloten vraag eenvoudige antwoorden biedt die weinig verwerkingstijd eisen. Je bent ook vrijer in het bepalen van de locatie en tijdsduur: je kan bijvoorbeeld in een café een mondeling interview houden, terwijl een schriftelijk interview vaak via computer verloopt en je dus in een ruimte met apparatuur aanwezig moet zijn. Een nadeel van een mondeling interview kan zijn dat je langere verwerkingstijd ondervindt. In een groot dataonderzoek is een mondeling interview dan minder interessant.
De enige vorm van interviewen die zin heeft in een mondeling interview is een open interview. Enkel het onderwerp en de beginvraag worden vastgelegd. Je moet dan als interviewer het gesprek sturen en jouw rode draad volgen.
Jouw vragenlijst moet goed opgesteld worden. Een interview staat of valt met de formulering van jouw vragen. Gebruik onderstaande tips om jouw lijst op te stellen:
- Hanteer helder en eenduidig taalgebruik.
- Wees voorzichtig met het gebruik van suggestieve vragen: vragen die een waardeoordeel of een veronderstelling bevatten. Jouw gesprekspartner kan hierdoor het idee krijgen dat hij in een bepaalde richting wordt geduwd en daardoor dichtklappen.
- Stel geen dubbele vragen. Splits de vraag dan liever op in twee kleinere vragen.
- Stel geen controversiële vragen. De vragen mogen geen negatieve reacties oproepen.
- Zorg dat jouw vragen aansluiten bij het niveau van de respondent.
- Zorg dat jouw vragen in een logische volgorde worden gesteld.
- Test jouw vragen al eens uit op iemand.
In een mondeling interview is het vooral belangrijk hoe je je gedraagt tijdens het interview. Allereerst wil je dat de geïnterviewde zich op zijn/haar gemak voelt bij de ontmoeting, dus let op jouw houding en doe wat aan small talk. Stel jezelf voor aan de geïnterviewde en vraag toestemming indien je hem/haar (live) zou willen opnemen. Bij het begin van het interview introduceer je de persoon. Dit doe je niet alleen op camera, maar ook als je het interview in een magazine of online zou posten. Je begint dan het gesprek met het uitleggen van het doel: wat je hoopt te weten te komen. Je stelt de gesprekstijd vast en bepaalt de thema’s die aan de orde zullen komen.
Een mondeling interview maakt meestal gebruik van open vragen. Hier is het belangrijk goed te luisteren en op te letten. Je zal soms vragen opnieuw moeten formuleren als je merkt dat jouw gesprekspartner de vraag niet goed begrijpt, of als je merkt dat hij/zij een antwoord uit de weg gaat. Doorvragen is erg belangrijk in een open interview, zeker wanneer de gegeven informatie niet helder is. Een andere manier waarop je meer duidelijkheid kunt scheppen, is door het geven van een samenvatting van een antwoord of een naam of woord te herhalen. “Als ik het goed begrijp, bedoelt u dus dat …?” of “Mijnheer Peeters?” Je dwingt jouw gesprekspartner hierdoor om zijn eerdere antwoord nogmaals toe te lichten.
Je moet er ook voor zorgen dat je de rode draad in het interview niet kwijtraakt. Voor jouw gesprekspartner is dit het moment om zijn/haar verhaal te vertellen en als interviewer moet je zorgen dat hij/zij niet teveel afwijkt van het centrale gespreksonderwerp. Wanneer je het gevoel hebt dat je voldoende informatie hebt vergaard over een onderwerp, stel je voor het interview op dat punt af te ronden. Je maakt dan een samenvatting van de belangrijkste punten. Bedank ten slotte de respondent en stuur het publiek eventueel door naar de site of blog van de desbetreffende persoon.
Wij van Buzzista helpen je graag verder met het opstellen en uitvoeren van interviews. Voor vragen over onze diensten of voor het maken van een afspraak, kun je ons bereiken op: info@buzzista.nl.
